پوزخند شیطانی آقای نماینده؛ چه چیزی هنوز حل نشده جناب خلیلزاد؟
منظور خلیلزاد این است که ایالات متحده وقتی با طا-لبان کنار آمد، باید تمام جریانهای سیاسی و حکومتی نظام پیشین افغانستان نیز تسلیم «مشی» امریکا میشدند و چون چنین نشد، اوضاع به یک باره به سود طا-لبان تغییر داده شد
زلمی خلیلزاد نماینده ویژه پیشین امریکا در امور صلح افغانستان که مسئولیت امضای توافقنامه دوحه را با طا-لبان به دوش دارد، اخیراً در پاسخ به پرسشهای حوریه مصدق فعال حقوق بشر افغانستانی که او را در فرودگاهی در لندن متوقف کرده بود، با پوزخند پاسخ داد.
خانم مصدق با دوربین موبایل خود روبروی نماینده ویژه سابق امریکا برای افغانستان ایستاد و گفت: «آقای خلیلزاد، افغانستان را تباه کردی».
در این مصاحبه کوتاه غیر مترقبه، خلیلزاد ضمن تحویل دادن همان پاسخهای همیشگی مبنی بر عدم همکاری دیگران به رغم تلاشهای «صادقانه» او در روند صلح افغانستان، گفت که مسئله هنوز حل نشده است.
ظاهراً مراد جناب «امبسادور» از «مسئله هنوز حل نشده» وضعیت افغانستان و کورسوی مذاکره میانافغانی است؛ اما آنچه از ورای سخن ایشان میتوان درک کرد، رفتن به همین «بورانی» است که پس از امضای توافقنامه دوحه به وجود آمده است. آقای نماینده پیشین با پوزخند و اندکی غرور میگوید که تلاش خود را کرده و این مسئولیت طرفهای افغانی بود که با وضعیت کنار میآمدند. به عبارت بهتر، منظور خلیلزاد این است که ایالات متحده وقتی با طا-لبان کنار آمد، باید تمام جریانهای سیاسی و حکومتی نظام پیشین افغانستان نیز تسلیم «مشی» امریکا میشدند و چون چنین نشد، اوضاع به یک باره به سود طا-لبان تغییر داده شد.
هرچند خلیلزاد مهره درشتی نبود و هر کنش سیاسی او تابع متحول واشنگتن میشد، اما با این همه نقش مخرب او در پروسه صلح که ناشی از خلق ذهنیت تغییر طا-لبان بود، اگر نگوییم عامل اصلی، دست کم گفته میتوانیم که یکی از عوامل بنادین در سقوط افغانستان است.
در بخشی از این مصاحبه حوریه مصدق به خلیلزاد میگوید: «آیا فکر نمیکنید با اعتماد به طالبان اشتباه کردید؟»
خلیلزاد در پاسخ به این پرسش گفت: «مسئله هیچ وقت اعتماد نبود. حقایقی وجود داشت و فیصلههایی صورت گرفته بود. مسئله این بود که یک تفاهم ایجاد شود».
پاسخ خلیلزاد به این پرسش ساده مصدق بیانگر آن چیزی است که وضعیت پسا دوحه را شکل داد. انتقال بستههای میلیونی دالر، گشت هواپیماهای بدون سرنشین در آسمان افغانستان، همکاری استخباراتی، به حاشیه راندن جریانهای سیاسی، سپید نمایی عملکرد طا-لبان پس از سقوط نظام پیشین و دهها مورد دیگر مبتنی بر همین تفاهمی است که خلیلزاد از آن سخن میگوید. به عبارت دیگر، ایالات متحده امریکا دیده و دانسته با امضای توافقنامه دوحه سرنوشت مردم افغانستان و نظام پیشین را در بدل لاپوشانی شکست خود، تاخت زد و این روند همچنان ادامه دارد.