افغانستان پسا-خروج امریکا؛ خطرات داعش-خراسان
یکی از عناصر مهمی که در افغانستان باید مورد توجه قرار گیرد، رشد قوی گروه تروریستی داعش خراسان، جاه‌طلبی آن برای تضعیف اقتدار طا-لبان و گسترش به سوی سایر کشورهای همسایه مانند پاکستان و تاجیکستان است
دو سال از خروج امریکا از افغانستان می‌گذرد. در حالی که توجه جهان به سایر جبهه‌های جنگ مانند اوکراین یا در این اواخر نایجر معطوف شده است، افغانستان همچنان یکی از نقاط حیاتی جئوپولیتیک بین‌المللی است، بنابراین پویایی افغانستان باید با دقت دنبال شود.
یکی از عناصر مهمی که در افغانستان باید مورد توجه قرار گیرد، رشد قوی گروه تروریستی داعش خراسان، جاه‌طلبی آن برای تضعیف اقتدار طا-لبان و گسترش به سوی سایر کشورهای همسایه مانند پاکستان و تاجیکستان است. در این زمینه، این کشور متحمل حملات تروریستی متعددی شده است که موید توسعه قابلیت‌های تاکتیکی تروریست‌ها و دگرگونی همزمان استراتژی آن در شناسایی متحدان در سایر سرزمین‌ها به ویژه پاکستان و آسیای مرکزی است.
دو سال پس از خروج امریکا، مبارزه با تروریزم همچنان یک چالش است و افغانستان زمین ایده‌آل برای سازماندهی مجدد این گروه ها بوده است که توانسته اند دوباره با قدرت و با مدلی پیچیده تر ظهور کنند.
ما نمی‌توانیم این واقعیت را رد کنیم که خروج نیروهای غربی چشم چین را به این کشور باز کرده است و علاقمندی چینی‌ها را در حوزه‌های مختلف به ویژه از نظر اقتصادی برانگیخته است. هدف پکن تثبیت منطقه به منظور جلوگیری از جنگ و بی‌ثباتی و سناریوهای دیگری است که می‌تواند نه تنها در منطقه جغرافیایی مرجع بلکه بر خود چین نیز تأثیر منفی بگذارد.
بنابراین، در حالی که توجه بین‌المللی ممکن است دیگر بر افغانستان متمرکز نباشد، اما این بدان معنا نیست که پویایی این کشور را می‌توان دست‌کم گرفت. به خصوص، خروج ایالات متحده راه را برای مداخله دشمن ایالات متحده در چین هموار کرده است و اکنون خود را درگیر یک فرآیند تثبیت‌کننده می‌بیند که حتی برای غول‌پیکری مانند چین، خطوط مأموریت غیرممکن را دارد. پکن خود را مجبور به اجرای یک راهبرد پیشگیرانه از خطر یافته که در حال تشدید شدن در منطقه است.
اگر به دیپلماسی بین‌المللی نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که تلاش‌ها برای بازسازی و احیای رژیم طا-لبان در سال‌های اخیر متوقف نشده است. در این مقطع، کشورهایی مانند قطر را می‌بینیم که در این راستا تلاش کرده و سال‌ها میزبان دفتر نمایندگی رژیم طا-لبان در دوحه بوده است. از منظر تحلیلی و مشاهده‌ای، سیاست‌های خود طا-لبان طی دو سال گذشته به طور قابل ملاحظه‌ای از تلاش‌های دیپلماسی بین‌المللی پشتیبانی نکرده است.
بنابراین، در حالی که جهان درگیر سناریوهای مختلف جنگ آزاد مانند اوکراین و نایجر است، با احتمال وقوع سناریوهای مشابه در سایر مناطق افریقا، افغانستان همچنان یک مکان استراتژیک مهم است که نباید توسط ناظران بین‌المللی نادیده گرفته شود؛ از همه مهم‌تر دیدگاهی برای کنترول پویایی توسعه در جهان آشفته تروریستی.
در این زمینه، عقب‌نشینی نظامی ارتش امریکا و به دست گرفتن قدرت توسط طا-لبان، الگویی برای تحرکات تروریستی است. افغانستان نمونه بارز آن است که اگر استقامت داشته باشید، سرانجام می‌توانید به قدرت بازگردید. این گفتمان نه تنها در مورد داعش بلکه سایر گروه‌های تروریستی مانند القاعده صدق می‌کند و نمونه‌ای برای سایر درگیری‌های قبیله‌ای است که هنوز بر بسیاری از مناطق حساس جهان تأثیر می‌گذارد.
افغانستان به آزمایشگاه تمام عیاری تبدیل شده است که در آن مبارزه بین اجزای مختلف جهان تروریست آزمایش می‌شود، اما این کشور با ورود به صحنه بزرگ‌تر رقابت جهانی بین ایالات متحده و چین، جهش بزرگ رو به جلو نیز انجام داده است.
