رویدادهای برجسته یک سال حاکمیت طا-لبان
در ماه مارچ، مقامات طا-لبان ساعاتی پس از بازگشایی مکاتب، مانع بازگشت دختران لیسه به صنفهای درسی شدند
طا-لبان یک سال پیش با خروج نیروهای تحت رهبری ایالات متحده از افغانستان و دو دهه پس از سرنگونی اولین حکومت شان به سرعت به قدرت بازگشتند.
این گروه مسلح در پی حمله برق آسای خود که از ولایت جنوبی قندهار آغاز شد، در ۱۵ اگست سال گذشته بازگشت خیرهکنندهای به قدرت داشت.
مهمترین رویدادهای ۱۲ ماه گذشته:
تصرف کابل از سوی طا-لبان
در حالی که ایالات متحده و متحدانش شروع به خروج نیروهای خود از افغانستان میکنند، طا-لبان آخرین حمله را برای بازپسگیری کنترول کشوری که بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ اداره میکردند، آغاز میکنند.
در ماه اگست، این گروه تلاشهای خود را تسریع کرده و مجموعهای از شهرها را به گونه برقآسا طی ۱۰ روز در سراسر کشور تصرف میکند که با سقوط پایتخت –کابل- در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ به اوج خود میرسد.
رییس جمهور اشرف غنی با اعتراف به اینکه «طا-لبان پیروز شدهاند» به ابوظبی گریخت.
هزاران افغان و خارجی وحشتزده در تقلای جنونآمیز به میدانهوایی کابل میروند تا آخرین پروازهای خارج از کشور را از دست ندهند.
واشنگتن حدود ۷ میلیارد دالر از ذخایر افغانستان در بانکهای ایالات متحده را مسدود میکند و کمککنندگان کمکهای خود را به این کشور به حالت تعلیق در میآورند یا به طور چشمگیری کاهش میدهند.
امریکا خروج پر هرج و مرج را تکمیل میکند
هرج و مرج در میدانهوایی حاکم است، جایی که ایالات متحده و متحدانش با عجله شهروندان خود و اتباع افغان را که به دولت در حال سقوط کمک میکردند، تخلیه میکنند. چندین نفر در حالی که میخواستند به باند میدانهوایی بروند، له شدند.
در ۲۶ اگست، یک بمبگذار انتحاری در میان جمعیت منفجر شد و بیش از ۱۰۰ نفر از جمله ۱۳ سرباز امریکایی را کشت.
شاخه گروه داعش (خراسان) در افغانستان و پاکستان، رقیب طا-لبان، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
چهار روز بعد، طا-لبان با خروج آخرین نیروهای امریکایی و متحدانش در ۳۰ اگست جشن میگیرند.
بازگشت پولیس مذهبی
بهرغم ادعای طا-لبان مبنی بر پایان دادن به روشهای سرکوبگرانه شان، نشانهها ناخوشایند هستند. حکومت موقت جدید در ماه سپتمبر رونمایی میشود و هیچ زنی وجود ندارد.
طا-لبان همچنین وزارت امر به معروف و نهی از منکر را احیا کردند.
این اقدامات باعث تظاهرات در کابل و هرات شد که در آن دو نفر به ضرب گلوله کشته شدند.
حمله داعش به مساجد
در ماه اکتوبر، انفجارها در مسجد شیعیان در قندهار هنگام نماز جمعه رخ داد که در این مرگبارترین حمله از زمان خروج نیروهای امریکایی، ۶۰ نفر جان باختند.
این حمله که شاخه داعش مسئولیت آن را برعهده گرفت، یک هفته پس از حمله انتحاری در مسجد شیعیان در شهر کندز اتفاق افتاد که در آن دهها نفر کشته شدند.
میزبانی اسلو از مذاکرات با طا-لبان
افغانستان محروم از کمک در بحران عمیق اقتصادی و انسانی فرو رفته است.
ناروی از طا-لبان برای گفتوگو با اعضای جامعه مدنی افغانستان و دیپلماتهای غربی در اسلو دعوت کرد.
یک هیئت کاملاً مرد از جانب طا-لبان به این نشست سفر کرد که در این نشست مقامات ایالات متحده و اروپا امکان ارایه کمک مستقیم به مردم افغانستان را بررسی کردند.
دختران محروم از مکتب
در ماه مارچ، مقامات طا-لبان ساعاتی پس از بازگشایی مکاتب، مانع بازگشت دختران لیسه به صنفهای درسی شدند. آنها همچنین دستور میدهند که کارمندان دولت باید ریش بگذارند.
دستور برای پوشش زنان
در ماه می، به زنان و دختران دستور داده میشود که هنگام حضور در انظار عمومی حجاب داشته باشند و صورت خود را بپوشانند و پولیس مذهبی گفته است که آنها ترجیح میدهند زنان در خانه بمانند.
مجریان زن تلویزیون از جمله کسانی هستند که هدف این اقدام قرار گرفتهاند؛ اقدامی که اعتراض جهان را برانگیخته است.
زنان همچنین از سفرهای طولانیمدت به تنهایی منع شده و تنها در روزهایی که مردان اجازه ورود ندارند، مجاز به بازدید از پارکهای عمومی در پایتخت هستند.
زلزله عظیم
بیش از ۱ هزار نفر در اثر زلزله در مرز افغانستان با پاکستان در ۲۲ جون کشته و هزاران نفر بیخانمان شدند.
این فاجعه چالش لوجستیکی بزرگ برای حکومت طا-لبان است که به طور رسمی توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است.
نهادهای امدادی بینالمللی به کمک میآیند و غذا، چادر و تجهیزات پزشکی میفرستند.
کشته شدن رهبر القاعده در حمله هواپیماهای بدون سرنشین امریکا
در ۲ اگست سال جاری، جو بایدن رییس جمهور امریکا، کشته شدن ایمنالظواهری رهبر القاعده، مغز متفکر حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده را توسط هواپیمای بدون سرنشین به مخفیگاه وی در کابل اعلام کرد.
طا-لبان این حمله را محکوم میکنند، اما مرگ الظواهری را تایید نمیکنند و میگویند که در حال بررسی ادعای ایالات متحده هستند.